Ryzyko w projektach
Czym jest ryzyko w projekcie?
Mówi się, że w zarządzaniu projektami jedyną stałą jest niepewność. Projekty to skomplikowane przedsięwzięcia i często rozbudowana sieć zadań, zasobów, harmonogramów i oczekiwań wzajemnie powiązanych, aby osiągnąć założone cele. Jednak w każdym projekcie, nawet tym najbardziej skrupulatnie zaplanowanym i przemyślanym trzeba brać pod uwagę możliwość wystąpienia ryzyka. Ryzyko to inaczej nieprzewidziane zdarzenie lub okoliczność, która wpływa na projekt w sposób pozytywny (szansa) lub negatywny (zagrożenie) [1].
Ryzyko przynosi więc skutek, którym może być zakłócenie przebiegu projektu i zagrożenie jego powodzeniu lub istotne wsparcie jego realizacji. Zarówno szansę jak i zagrożenie łączy fakt, że towarzyszy im niepewność. Chociaż ryzyko może stwarzać możliwości dla rozwoju i wzrostu, częściej jednak stwarza ono zagrożenia, takie jak przekroczenie budżetu, opóźnienia w harmonogramie lub problemy z jakością. Warto więc pamiętać, że identyfikacja tych ryzyk jest pierwszym krokiem do skutecznego zarządzania projektami.
Zarządzanie ryzykiem
Zarządzanie ryzykiem powinno rozpoczynać się od dokładnej identyfikacji potencjalnych ryzyk, które mogą wpłynąć na projekt. Najczęściej robi się to wraz z zespołem projektowym przy pomocy sesji burzy mózgów, analizy danych historycznych lub podczas konsultacji z ekspertami. Ma to na celu odkrycie wszystkich możliwych (choćby mało prawdopodobnych) zagrożeń. Po zidentyfikowaniu ryzyka te są oceniane na podstawie ich prawdopodobieństwa wystąpienia i skutków, które mogą wywołać.
Zagrożenia mogą być zarówno wysoce jak i nisko prawdopodobne oraz mieć duży lub mały wpływ na projekt. Zależnie od oceny będą one traktowane priorytetowo i będą wymagały natychmiastowej uwagi lub zostaną wzięte pod uwagę w dalszych fazach projektu lub wcale. Zatem, po identyfikacji potencjalnych ryzyk, należy przeprowadzić analizę jakościową oraz ilościową każdego ryzyka [2], aby ograniczyć jego wpływ lub możliwość jego wystąpienia. Pozwala to w dalszym kroku na zaplanowanie ewentualnego działania reakcji na ryzyko.
Sposoby reagowania na ryzyko
Ograniczanie zidentyfikowanych ryzyk polega na opracowaniu strategii reagowania na nie. Każde ryzyko wymaga dostosowania do niego odpowiedniej strategii działania. Najczęściej stosowane reakcje na ryzyko to [3]:
- unikanie ryzyka (całkowite jego wyeliminowanie),
- redukcja ryzyka (minimalizacja prawdopodobieństwa jego wystąpienia lub wpływu na projekt),
- transfer ryzyka (przeniesienie ryzyka na inną stronę, np. firmę ubezpieczeniową)
- akceptacja ryzyka (pogodzenie się z wystąpieniem ryzyka i zaplanowanie dodatkowego budżetu na nie).
- wykorzystanie,
- wzmocnienie (działania proaktywne, dzięki którym zwiększa się prawdopodobieństwo i siłę oddziaływania zdarzenia),
- współdziałanie (strony realizujące projekt dzielą się zyskami lub pokrywają wspólnie straty),
- odrzucenie.
Tylko teoria czy też praktyka?
Uwzględniając ryzyko, rozumiejąc jego istotę i możliwość wpływu na projekt oraz proaktywnie zarządzając nim, kierownicy projektów mogą przekształcać niepewność w możliwości wzrostu i rozwoju projektu. Skuteczne zarządzanie ryzykiem to nie tylko umieszczenie ryzyk w tabelkach w dokumentacji projektu. Tabele i plany to narzędzia do skutecznego zarządzania ryzykiem tak, by w miarę możliwości eliminować lub zmniejszać koszty, które trzeba ponieść względem wystąpienia ryzyka. Tak samo dotyczy to wykorzystywania szans, dzięki którym dostarcza się projekty z lepszym wynikiem.
Autorka: Katarzyna Dorociak
[1] N. Śliwa: Podstawowe uwarunkowania zarządzania ryzykiem w projekcie, w: M. Sołtysik, M. Wesołowska: Współczesne trendy w zarządzaniu projektami, Mfiles.pl, Kraków, 2016, s. 191 [dostęp: 12.04.2023]
[2] Tamże, s. 186.
[3] Tamże, s. 190.
[4] Źródło: https://omec.pl/blog/ryzyko-zagrozenia-i-szanse/ [dostęp:12.04.2023]
Bibliografia:
Śliwa N.: Podstawowe uwarunkowania zarządzania ryzykiem w projekcie, w: Sołtysik M., Wesołowska M.: Współczesne trendy w zarządzaniu projektami, Mfiles.pl, Kraków, 2016.
Brak komentarzy: